การตักบาตรเทโวเป็นประเพณีที่ สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ตักบาตรเทโว หรือเรียกว่า การตักบารเทโวโรหณะ ซึ่งคำว่า “เทโว”ย่อมาจาก “เทโวโรหณะ” แปลว่าการเสด็จจากเทวโลก การตักบาตรเทโวจึงเป็นการระลึกถึงวันที่ พระพุทธองค์เสด็จกลับจากการโปรดพระพุทธมารดาในเทวโลก
ประเพณีการทำบุญกุศลเนื่องในวันออกพรรษานี้ ทุกวัดในประเทศไทย ก็มีการจัดพิธีการตักบาตรเทโวขึ้น ตามวัดต่างๆ
ตักบาตรเทโวโรหณะหรือเรียกสั้นๆว่า ตักบาตรเทโว วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจากสวรรค์ ชั้นดาวดึงส์ในเวลาเช้าวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 หลังจากที่พระองค์ทรงจำพรรษาที่นั้นเป็นเวลา 3 เดือน ความสำคัญของวันนี้ กล่าวคือในพรรษาหนึ่งพระพุทธเจ้าได้เสด็จไปยังสวรรค์ชั้นดาวดึงส์แสดงพระอภิธรรมโปรด พระมารดา และทรงจำพรรษาที่นั้น พอออกพรรษาก็เสด็จลงจากเทวโลกนั้นมายังโลกมนุษย์ โดยเสด็จลงที่เมืองสังกัสส์ใกล้เมืองพาราณสี ชาวบ้าน ชาวเมืองทราบช่าวก็พากันไปทำบุญตักบาตรพระพุทธองค์ที่นั้น และเป็นการรับเสด็จพระพุทธองค์ด้วย กล่าวกันว่า ในวันนี้ได้เกิดเหตุ อัศจรรย์ คือ เทวดา มนุษย์ และ สัตว์นรก ต่างมองเห็นซึ่งกันและกันจึงเรียกวันนี้อีกซึ่อหนึ่งว่า “วันพระเจ้าเปิดโลก” คือ เปิดให้เห็นกันทั้ง 3 โลกนั้นเอง
การตักบาตรรับเสด็จพระพุทธเจ้าได้ปฎิบัติสืบเนื่อง ต่อกันมาเป็นประเพณี จึงเรียกประเพณีนี้ว่า การตักบาตรเทโวโรหณะ เพื่อให้สะดวกในการสื่อความหมายนิยมเรียกสั้นๆว่า การตักบาตรเทโว พุทธศาสนิกชน นิยมไปทำบุญตักบาตรกันที่วัด โดยแต่ละที่จะเตรียมของไปทำบุญ ในแบบที่อาจจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่ที่วัดในแต่ละที่ เช่นการเตรียมอาหารเพื่อตักบาตรในวันนี้เป็นพิเศษ หรือบางวัดอาจจำลองสถานการณ์วันที่ พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจากเทวโลกชั้นดาวดึงส์ มีประชาชนมานั่งหรือยืนสองฝั่งทางลงจากอุโบสถ หรือศาลาให้พระสงฆ์เดินเข้าแถวเรียงลำดับรับบาตรตรงกลาง โดยอัญชิญพระพุทธรูปนำหน้าแถวพระสงฆ์ หลังจากตักบาตรแล้วมีการอาราธนาศีล สมาทานศีลและรักษาศีล ฟังธรรมและทำสมาธิตามโอกาส เพื่อทำให้จิตใจบริสุทธิ์ผ่องใส แผ่เมตตา และกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติ ผู้ที่ล่วงลับ และสรรพสัตว์ทั้งหลายในสากลโลก
ตามประเพณีตักบาตรเทโว ของทางวัด เขาสะแกกรัง อ.เมือง จ.อุทัยธานี จึงได้จัด เปรียบเสมือนบันไดทิพย์ที่ทอดยาวจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ สู่เมืองสังกัสนคร อ.เมือง จ.อุทัยธานี ที่มีนางฟ้ามาร่ายรำโปรยดอกไม้ ก่อนที่พระสงฆ์จะลดหลั่นลงมาตามบันไดทิพย์ทั้ง 449 ขั้น เพื่อให้ พุทธศานิกชนและญาติยมตักบาตรเทโว ที่จัดขึ้นตามประเพณี แต่โบราณ
