มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี ลพบุรี กับโครงการวิจัยการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากกองทุนวัฒนธรรมชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ลุ่มน้ำป่าสัก โดยมี ดร.วิลาส เทพทา และ ดร.สยามล เทพทา พร้อมทีมวิจัยได้เชิญ คุณภูริวัจน์ ลิ้มถาวรรัตน์ ประธานภาคีท่องเที่ยวไทย เชิญผู้ประกอบการ นักท่องเที่ยว และ สื่อมวลชน 40 ชีวิตจากส่วนกลางเดินทางมาท่องเที่ยวชุมชนชาติพันธุ์ไทญ้อ/ไทพวน/ลาวเวียง ลุ่มน้ำป่าสัก สระบุรี ผ่านมาถึงสองวันแล้ว วันนี้เป็นวันที่สาม
หลังจากทานอาหารเสร็จเรียบร้อย วันนี้ไม่ต้องรีบร้อน โปรแกรมเราอยู่ที่วัดสมุหประดิษฐาราม พระอารามหลวงอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดสระบุรี เพื่อสักการะพระประธานในโบสถ์ที่สร้างในสมัยสุโขทัย โดยมีเจ้าอาวาสท่านได้เป็นผู้บรรยายเรื่องราวของวัด พระประธานรวมไปถึงจิตรกรรมฝาผนังที่บ่งบอกถึงเรื่องราวของชนชาติพันธุ์พื้นถิ่นได้สร้างคุณูปการให้กับชาวสระบุรี จนเป็นที่เข้าใจในเรื่องราวประวัติศาสตร์ของพี่น้องชาวสระบุรี
เราออกจากวัดสมุหประดิษฐาราม เพื่อไปยังตลาดต้าน้ำโบราณ บ้านต้นตาล ตลาดแห่งนี้เป็นของกลุ่มชาติพันธุ์ไทพวน ที่อพยพมาจากเชียงแสน หรือชาวล้านนาพลัดถิ่น มาตั้งรกรากในจังหวัดสระบุรี โดยเฉพาะอำเภอเสาไห้ แล้วสร้างพันธุ์ข้าวเสาไห้ จนเป็นที่ยอมรับของคนทั้งประเทศ ตลาดต้าน้ำโบราณบ้านต้นตาลนี้ มีชื่อเสียงมากมาย จะมีอาหารพื้นถิ่นที่มีชื่อเสียง รวมทั้งอาหารเหนือด้วยจะหากินได้ในตลาดแห่งนี้ เปิดเฉพาะวันอาทิตย์วันเดียว ในช่วงเที่ยงวัน จะมีการ จัดแสดงฟ้อนรำแบบชาวล้านนา ซึ่งนำลูกหลานของคนที่นี่ มาร่วมแสดงให้คนต่างถิ่นได้รู้ถึงขนบ ประเพณีล้านนาที่ยังสืบทอดกันมาแต่โบราณ สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศได้เห็นถึงความสวยงามฟ้อนรำในแบบฉบับล้านนาเดิม
ตลาดต้าน้ำโบราณ บ้านต้นตาล ก็เหมือนตลาดโดยทั่วไป มีสินค้าหลากหลายชนิด ในบริเวณตลาดยังมี หอวัฒนธรรม และ โรงทอผ้าแบบดั้งเดิมของชาวล้านนา อัธยาศัยใจคอของคนที่นี่ไม่แตกต่างจากคนภาคเหนือตอนบน ตลาดต้าน้ำโบราณแห่งนี้ อยู่ติดกับแม่น้ำป่าสัก จุดนัดพบที่ท่าน้ำยังเป็น ศูนย์รวมการสอนทำโคมไฟล้านนาด้วย ใครสนใจเข้าไปสอบถามรายละเอียดนี้จาก ป้าอ้วน นางกฤษณา พิทยาบุตร ผู้จัดการตลาด โทร 098-447-4929 เพื่อสอบถามข้อมูลหรืออยากมารีวิวตลาดแห่งนี้ถามได้โดยตรง
ตลาดต้าน้ำโบราณ บ้านต้นตาล ยังมีรถรางวิ่งชมวิถีชีวิตของชาวไทพวนในบริเวณแห่งนี้ นอกจากนี้ ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอย่าง โยนกอุทยาน ที่อยู่ไม่ห่างไกลจากตลาดต้าน้ำโบราณสักเท่าไหร่ สถานที่แห่งนี้ศักดิ์สิทธิ์มาก เป็นที่ตักน้ำศักดิ์สิทธิ์เพื่อประกอบ ราชพิธีสำคัญของชาติ รวมทั้งเป็น หนึ่งในห้าแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่นำมาทำพิธีพิพัฒน์สัตยาบรรณ ในราชพิธีสำคัญของสำนักพระราชวังและของประเทศไทย สถานที่ของโยนกอุทยาน จึงเป็นสถานที่สำคัญในการเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับราชพิธีตักน้ำศักดิ์สิทธิ์ของที่นี่
จากโยนกอุทยาน เรายังมีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญอีกแห่งหนึ่ง อยู่ที่ วัดพระยาทศ วัดเก่าแก่อีกแห่งหนึ่ง กับอุโบสถโบราณที่เป็น อุโบสถ์มหาอุด มีเกล็ดประวัติศาสตร์เรื่องเล่าขานผ่านมัคคุเทศก์น้อยประจำวัด และด้านหลังวัดพระยาทศ ยังมีตลาดน้ำอีกแห่งหนึ่งที่น่าสนใจ ตลาดนี้มีของกิน พืชผักมาขายหลากหลาย เปิดคนละวันกับตลาดต้าน้ำโบราณ บ้านต้นตาล ตลาดพระยาทศก็อยู่ไม่ไกลกัน เมื่อมาเที่ยวแอเรียแถวนี้ก็จะได้พบกันทั้งหมด แม้มาคนละวันก็ตาม งานเลี้ยงย่อมมีวันเลิกรา โปรแกรมเรามาสิ้นสุดตรงตลาดพระยาทศ เป็นแห่งสุดท้ายของทริปนี้
ขอขอบคุณอาจารย์เอก ดร.วิลาส เทพทา อาจารย์เชอรี่ ดร.สยามล เทพทา และทีมงานวิจัยทุกท่าน ขอบคุณ คุณเม่น ภูริวัจน์ ลิ้มถาวรรัตน์ ประธานภาคีท่องเที่ยวไทย ที่นำทีมสื่อมวลชนจากส่วนกลาง ผู้ประกอบการและนักท่องเที่ยวอาชีพ ได้มาสัมผัสวิถีชีวิตของชนชาติพันธุ์ลุ่มแม่น้ำป่าสัก ในจังหวัดสระบุรี อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ แม้อากาศจะร้อนอบอ้าวแต่พวกเราก็ผ่านจุดนี้ด้วยความประทับใจกันทุกคน.
