ถิ่นวัฒนธรรมทั่วไทยไปกับพี่หนุ่ม’สุทน รุ่งธัญรัตน์ จะพาเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่บ้านจีนโบราณเก่าแก่ “บ้านชากแง้ว” เทศบาลตําบลห้วยใหญ่ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี
“วิถีชุมชนชาวจีนโบราณบ้านชากแง้ว” เป็นชุมชนจีนเก่าแก่มาแต่ครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีชาวจีนอพยพมาตั้งบ้านเรือนในพื้นที่ซึ่งเคยเป็นป่าไม้แล้วก็ได้ถางป่าเพื่อทำการเกษตรโดยเฉพาะทำไร่มันสำปะหลัง ค้าขายมันสำปะหลัง เศรษฐกิจคึกคักจากการมีโรงงานมันสำปะหลัง โรงเลื่อยไม้ โรงฝิ่น ศาลเจ้า โรงหนัง มีโต๊ะสนุ๊ก ด้วยเรียกว่าเศรษฐกิจดีมาหลายชั่วอายุคน จนกระทั่งถึงปี พ.ศ. 2525 ชุมชนชาวจีนบ้านชากแง้วเริ่มเงียบเหงาซบเซาลงตามเหตุผลที่ชาวบ้านชากแง้วเล่าเรื่องราวให้ฟังเพราะว่าในเขตพัทยาเริ่มคึกคักด้วยนักท่องเที่ยวลูกๆ หลานๆ ก็เข้าไปทำงานตามโรงแรมหรือที่พักต่างๆ บางก็ทำร้านอาหารก็มี ส่วนอากงอาม่าอยู่เฝ้าบ้าน
จนกระทั้งเข้ามาในปี พ.ศ. 2554 ทางชุมชนหรือคณะกรรมการบ้านชากแง้วได้ร่วมกันกับเทศบาลตําบลห้วยใหญ่จัดกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยวและมีหน่วยงานภาครัฐเข้ามาช่วยกันประชาสัมพันธ์สถานที่ท่องเที่ยวตลาดจีนโบราณแท้จริงต้อง “ตลาดจีนโบราณบ้านชากแง้ว” ทุกวันเสาร์ ตั้งเวลา 16.30-21.30 น. ปรากฏว่าได้ผลดีเยี่ยม ทำให้ผู้คนแห่กันมาเที่ยวที่ชุมชนชาวจีนบ้านซากแง้วแห่งนี้อย่างมากมายในแต่ละสัปดาห์ สร้างรายได้สร้างอาชีพและสร้างชีวิตชีวาให้ชุมชนซากแง้วกลับฟื้นคืนชีวิตมาอีกครั้ง
ส่วนเรื่องความเป็นมาที่เรียกว่า “บ้านชากแง้ว” นั้น ตามบันทึกที่ติดไว้ในโรงเตี๊ยมกล่าวว่าในปี พ.ศ. 2350 บริเวณพื้นที่ดินแห่งนี้คงมีหนองน้ำอยู่ดังนั้นในนิราศเมืองแกลงของท่านสุนทรภู่หรือพระสุนทรโวหารกวีเอกสี่แผ่นดินของกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อได้เดินทางจากเมืองหลวงในกรุงรัตนโกสินทร์เพื่อไปบ้านเกิดที่เมืองแกลง ครั้งกระนั้นเมืองแกลงตั้งอยู่ปากน้ำประแสร์ตามที่ในนิราศของสุนทรภู่กล่าวว่า “ถึงปากช่องหนองชะแง้วเข้าแผ้วถาง แม้นค่ำค้างอรัญวาได้อาศัย” ด้วยเหตุผลนี้จึงได้สันษนิฐานว่าคงเรียกว่า “บ้านหนองชะแง้ว” เป็นชุมชนย่านชาวจีนที่เชื่อว่าสำเนียงชาวจีนคงเรียกออกมาสำเนียงไม่ชัดเจนจากบ้านหนองชะแง้ว เพี้ยนมาเป็น “บ้านชากแง้ว” ถึงทุกวันนี้ครับ
สำหรับการไปท่องเที่ยวชม “ตลาดชาวจีนโบราณบ้านชากแง้ว” ควรต้องแวะขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายใน “ศาลเจ้าแม่ทับทิม” ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวจีนบ้านชากแง้วสำหรับเรื่องราวขององค์เจ้าแม่ทับทิมตามบันทึกของศาลเจ้าเขียนกล่าวว่า มีชาวจีนเดินทางมาจากจีนแผ่นดินใหญ่แล้วได้อัญเชิญแผ่นขอนไม้เขียนเป็นภาษาจีนว่าองค์เจ้าแม่ทับทิมและมีเถ้าธูปมาด้วย เมื่อได้เข้ามาถึงย่านอำเภอบางละมุง ก็ได้เข้ามาในชุมชนชาวจีนบ้านชากแง้วแล้วอัญเชิญขอนไม้และเถ้าธูปมาบูชาคู่กันในศาลเจ้าซึ่งเป็นศาลเจ้าไม้เล็กๆ ตอนนั้นเรียกศาลเจ้าพ่อเสือและต่อมาได้ให้ช่างชาวจีนแกะสลักขอนไม้เป็นองค์เจ้าแม่ทับทิมแล้วก็ร่วมกันสร้างศาลเจ้าขึ้นมาใหม่เป็น “ศาลเจ้าแม่ทับทิม” ให้เป็นศูนย์รวมจิตใจของตลาดบ้านชากแง้วกราบบูชาขอพรได้ เช่น เรื่องทำการค้า การลงทุนหรือขอเรื่องโชคลาภก็ได้เช่นกันจ้า
“ตลาดชุมชนชาวจีนโบราณบ้านชากแง้ว” แห่งนี้เปิดให้ท่องเที่ยวได้ทุกวันเสาร์ 16.30-21.30 น. เดินดูวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนจีนสมัยโบราณที่ยังคงมีบ้านเรือนเป็นห้องแถวไม้ ทั้งที่อยู่อาศัยและค้าขายซึ่งบางบ้านก็เปิดเป็นร้านอาหารเล็กๆ ให้คนที่มาเที่ยวได้นั่งจิบชารับประทานอาหารจีนแบบง่ายๆ หลายอย่างที่มีขายกันตลอดทางเลยทีเดียว ไม่ว่าจะเป็นขนมเปี๊ยะ ขนมจีบ กุยช่าย รวมถึงมีบริการนั่งรถเจ๊กลากแบบที่คนจีนใช้นั่งกันจริงๆ ถ่ายรูปกันด้วยล่ะช็อทนี้ ชมโรงเตี๊ยม ชมบ้านคนจีน ชมโรงหนังชากแง้วราม่า ครั้งนี้มีเรื่องที่เล่าขานกันเองว่าสมัยครั้งหนึ่งวงดนตรีของครูสุรพล สมบัติเจริญ ได้มาทำการแสดงในโรงหนังชากแง้วราม่า ครูสุรพล สมบัติเจริญ ได้เล่นสนุ๊กเกอร์เชื่อว่านี่แหละจุดเริ่มต้นของเนื้อเพลงสนุ๊กเกอร์ ในเนื้อเพลงตอนหนึ่งที่ร้องว่า “ว่าง ๆ เราไปสังสรรค์กันหน่อย คนละร้อยสองร้อย เพื่อพักผ่อนสมอง เล่นลูกกลมๆ ที่ได้นิยมยกย่อง”
วันหยุดพักผ่อนสัปดาห์นี้ ไปเที่ยวไปสัมผัสวิถีชีวิตชุมชนชาวจีนโบราณเก่าแก่บ้านชากแง้ว อายุเกิน 100 ปี กันได้นะครับ ซึ่งเมื่อวันศุกร์ที่ 29 กันยายนที่ผ่านมา กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ยังได้เปิด 10 ตลาดบก 6 ตลาดน้ำ โครงการชุมชนวัฒนธรรมไทยสร้างสรรค์เศรษฐกิจประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ณ บริเวณด้านหน้าศาลเจ้าแม่ทับทิมชุมชนชาวจีนโบราณบ้านชากแง้ว ให้เป็นอีกหนึ่งที่เที่ยวไฮไลท์ของชุมชนซากแง้ว ช่วงเวลา โดยมีท่านยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานเปิดงานเปิดโครงการดังกล่าว ยิ่งใหญ่เลยทีเดียวและท่านโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กล่าวให้ฟังว่า โครงการ “10 ตลาดบก 6ตลาดน้ำ” เป็นการสืบสานวัฒนธรรมไทยและสร้างรายได้ให้กับชุมชนเพื่อเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศ โดยเฉพาะเรื่องการท่องเที่ยวที่มาช่วยชุบชีวิตพลิกฟื้นเศรษฐกิจชุมชนนี้ นับว่าเป็นการต่อลมหายใจให้กับคนจีนรุ่นพ่อแม่อากงอาม่าและทำให้ชุมชนจีนโบราณยังคงไม่สูญหาย
“กินเที่ยวทั่วไทย เที่ยวเมืองไทยไม่ไปไม่รู้ ถ้าอยากรู้ต้องออกเดินทางไป…กับ…ผมหนุ่ม-สุทน” แล้วฝากติดตามฟังรายการ “กินเที่ยวทั่วไทยไปกับพี่หนุ่ม-สุทน รุ่งธัญรัตน์” ทางคลื่นข่าว fm 100.5 mhz ฟังเรื่องเล่าประวัติศาสตร์ วิถีชุมชน วัฒนธรรมและอาหารถิ่นของชุมชนได้ทุกวันอาทิตย์เวลา 10.10-11.00 น. ขอบคุณและสวัสดีครับ
พิกัด “ตลาดจีนโบราณบ้านชากแง้ว”
เรื่องและภาพโดย : หนุ่ม-สุทน รุ่งธัญรัตน์
แฟนเพจเฟซบุ๊ค : https://www.facebook.com/sutonfm100.5/
#ติดตามฟังเรื่องราวการเดินทางเที่ยวทั่วไทยทางคลื่นข่าว100.5fm ทุกวันอาทิตย์เวลา 10.10-11.00 น.
#ติดต่อวิทยากรด้านการท่องเที่ยวได้ที่ได้ที่แฟนเพจเฟซบุ๊ค #เที่ยวเพลิน #เก็บเรื่องมาเล่าโดยหนุ่มสุทน #bigmaptravel
